We gaan het doen zoals het hoort

Eén op de drie komt uit het buitenland

Bijna één op de drie. Hij herhaalt het nog maar een keer. Bijna één op de drie werknemers in Venray komt uit het buitenland. Het is een berekende gok want harde cijfers ontbreken. “Dat is bizar veel. We weten waar ze werken, vaak ook
waar ze verblijven, maar verder weten we weinig”, zegt De Schryver op z’n werkkamer in het gemeentehuis. Maar dat gaat veranderen, als het aan hem ligt. Want zo kan het niet langer. “We roepen allemaal dat voor iedereen in Nederland
en dus ook in Venray dezelfde rechten en plichten gelden, maar voor deze groep sluiten we onze ogen en we regelen ook niks.” 

Internationale werknemers is één van de speerpunten van beleid voor Wim de Schryver. Na zijn aantreden in 2022 heeft de wethouder vaart gezet achter het opstellen van regels voor -vooral- de huisvesting van de naar schatting 6000 buitenlandse werknemers in de gemeente. Inmiddels ligt er een voorstel waarover de gemeenteraad in december een besluit neemt. Een jaar is er dan aan gewerkt, niet lang voor gemeentelijke begrippen. Venray kiest voor een integrale aanpak gaat, volgens zes sporen: begrip en draagvlak, dekkende registratie, goede en voldoende huisvesting, sociaal en maatschappelijk verbonden, veilig en ordentelijk en uitvoerbaar. Het college stelt voor om internationale werknemers die hier tijdelijk verblijven te huisvesten in grootschalige complexen, met plek voor maximaal 750 personen. Samen met de een goede registratie en handhaving moet dit een einde maken aan de ‘verkamering’ van woningen in wijken en dorpen.

Beleid

Voor de uitvoering van het beleid voor internationale werknemers vraagt het college in totaal voor komende vier jaar ruim 1 miljoen. Vooruitlopend op het beleid is het budget voor het team Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving
(VTH) dit jaar fors opgeschroefd. In plaats van 200 uur is er nu geld voor 800 uur toezicht. Nog steeds niet meer dan een druppel, maar het is een begin, weet ook De Schryver. In de lastige arbeidsmarkt duurde het even om de noodzakelijke toezichthouders en handhavingsjuristen te werven, maar inmiddels is dat deels gelukt.

Voor zijn beleid rekent de Venrayse wethouder op steun van de raad, die immers zelf opdracht gaf om regels op te stellen. Maar het zal evengoed niet gemakkelijk zijn. Internationale werknemers is een complex dossier. “Waar mag
iets komen, hoe groot mag een voorziening zijn? Kijk maar naar de discussie rond de flexwoningen.”  Niet voor niets hebben achtereenvolgende kabinetten en colleges de hete aardappel voor zich uitgeschoven. Want regels maken is één, ze handhaven een tweede en het bieden van perspectief een belangrijke derde. “Je kunt wel illegale huisvesting sluiten, maar de werknemers moeten wel ergens
wonen.” Bouwen dus. En we weten allemaal hoe lastig dat is. 

‘Moderne vorm van slavernij. Dat moet stoppen’’

De Schryver is geen vijand van ondernemers. Integendeel, hij komt zelf uit het bedrijfsleven. “Ik ben niet negatief over bedrijven die het netjes willen doen, samen met de gemeente binnen de lijntjes willen kleuren. En ik snap ook heel goed dat ze boos worden als ze met initiatieven komen die ze op korte termijn kunnen realiseren, soms zelfs zonder dat ze er op willen verdienen. En dan krijgen ze in Venray te horen dat we niks toestaan omdat er geen beleid is. Maar met niks doen los je niks op. De internationale werknemers zijn er dan nog steeds en de misstanden ook.” 

“Maar ik baal verschrikkelijk als ik zie dat ondernemers er misbruik van maken. Werknemers hier naar toe lokken, gouden bergen beloven, ze onder bizarre omstandigheden laten wonen en werken. Mensen met z’n zessen
op een klein kamertje proppen. In loodsen die helemaal niet geschikt zijn om in te wonen. Paspoorten innemen, woekerprijzen vragen voor de huur en ga zo maar door. Het is soms domweg crimineel. Het is een moderne vorm van slavernij. Dat moet stoppen. Uit ethische en ideële motieven, maar ook economisch gedacht. Een gelijk speelveld voor iedere ondernemer en voor iedere werknemer. Niet dat de malafide bedrijven voordeel hebben van hun foute gedrag. We gaan het gewoon doen zoals het hoort.” 

Het gebrek aan goede huisvesting voor  internationale werknemers is geen exclusief Venrayse uitdaging. Het speelt in de hele regio en eveneens in andere delen van ons land. “We moeten samen optrekken vanwege dat gelijke speelveld en om het waterbedeffect te voorkomen: ondernemers die verkassen
naar een buurgemeente waar de regels minder streng zijn. Gemeenten, het bedrijfsleven en de provincie, hopelijk geholpen met beleid vanuit het Rijk.” De
Schryver denkt aan de nieuwe huurwetgeving. Die verbiedt onder meer het inhouden van loon van arbeidsmigranten voor de huur. 

Over pakweg een half jaar moet het beleid zichtbaar zijn. Dan heeft de gemeente instrumenten in handen om misstanden aan te pakken en weten ondernemers waar ze aan toe zijn als het gaat om buitenlandse  werknemers. Maar dan begint het pas, zegt de Venrayse wethouder. Hij hoopt dat de wereld er voor internationale werknemers in Venray en omliggende gemeenten aan het eind van deze collegeperiode (normaal gesproken in 2026, red.) anders uitziet. “Dan moeten we nog maar eens een ronde maken.”

Over dit artikel

Dit is een artikel uit weekblad Peel en Maas. In acht artikelen wordt het onderwerp arbeidsmigratie en internationale werknemers vanuit verschillende kanten bekeken. Wie zijn ze, waar komen ze vandaan, waar werken en wonen ze? Aanleiding voor de serie is het beleid internationale werknemers van de gemeente Venray. De artikelen zijn geschreven door freelance journalist Bert Albers, op verzoek van de gemeente. De gemeente heeft geen zeggenschap gehad over de inhoud. De artikelen vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van het weekblad.